عقل و حس

یا حکیم

فارابی اعتقاد دارد که عقل متصل است به ذات اقدس حق، مانند وحی، و او عقل را ماند فرشته هایی می‌داند که با بعضی هستند و با بعضی خیر.

 

با توجه به حدیث معروف جنود عقل و جهل این حقیر معتقد است که عقل همچون آبی است در ظرف نفس. که این ظرف را باید حفظ کرد به قوای زهد و تقوا. و همان جنود عقل را میتوان محافظان این عقل برای آدمی باشند. جنود عقل همچون صبر و استقامت و...، تا خیر که وزیر عقل است. و جنود جهل که باعث ترک برداشتن و سوراخ شدن ظرف عقل یا همان نفس است. 

و آنها که به دنبال دنبال کسب عقل رفتند بعضی به اشتباه عقل را محفوظ در علم و علم را محدود به عقل حسگرا می‌دانند و لاجرم به ابعاد غیر قابل اندازهگیری با حس از عقل و علم بی‌توجه هستند. اینان با حس‌پرستی ناشی از خودخواهی و خودپرستی ظرف عقل خود را خرد کرده‌اند با خرده‌های ظرف عقل به دنبال عقل می‌گردند و خب عجیب نیست که عقل را محدود به حس می‌بینند و فراتر از آن را دیگر باور ندارند.

البته این جملات بیشتر از آنکه بحث فلسفی یا عقلی باشد تمثیلی است ناشیانه از این حقیر برای درک چرایی محدود بودن حس‌گرایی.

با کوزه شکسته می‌خواهند آب از دریا بکشند و ناگزیر به قطره‌ای در سفال شکسته رضایت داده‌اند و حال پس از چند مدت فکر می‌کنند آن قطره همان دریاست.

و من الله الحق